Gry komputerowe to jeden z najbardziej dochodowych biznesów. Każde współczesne dziecko ma z nimi styczność. Oczywiście rodzice powinni odgrywać kluczową rolę w decyzjach dotyczących tego w co i w jaki sposób dziecko gra. Zbyt często jednak dzieci same podejmują decyzje, a konsekwencje mogą być tragiczne (jak opisał to Dawid w artykułach o uzależniających charakterystykach gier oraz problemie reklam).
A zatem, co rodzice powinni i co mogą robić?
Podstawa: zapoznaj się z zawartością gry zanim dziecko ją kupi czy pobierze, zagra w nią online czy offline. Rodzice często nie są świadomi zawartości gier, w tym takich czynników jak seksualizacja, gloryfikowanie przemocy, okultyzm, promocja ryzykownych zachowań seksualnych. Badania naukowe pokazują, że (szczególnie małe dzieci) pod wpływem częstego kontaktu z takimi treściami uznają pokazywane na ekranie zachowania za normę i próbują je naśladować.
Dlatego absolutną podstawą jest sprawdzenie oznaczeń PEGI.
Pan European Game Information czyli Ogólnoeuropejski System Klasyfikacji Gier obowiązuje w większości krajów europejskich, w tym w Polsce.
Każda gra opisana jest dwoma oznaczeniami – pierwsze oznacza wiek, od którego można w nią grać. Co warte podkreślenia – najniższy próg wiekowy to 3+ – czyli dla dzieci powyżej trzeciego roku życia. Jest to o tym ważne, że coraz liczniejsze badania pokazują, że dla małych dzieci każdy rodzaj gier ekranowych jest szkodliwy.
Teoretycznie wystarczyłoby wziąć pod uwagę opinie ekspertów, jednak proszę zwrócić uwagę, jakie treści przez ekspertów są uważane za dopuszczalne dla danego wieku. Nie każdy rodzic zgodzi się z tym.
Opis na podstawie Wikipedia (uzupełnienia własne tam, gdzie opis był mało precyzyjny, podkreślenia własne)
Dopuszczalna jest pewna ilość przemocy w komicznym kontekście. Dziecko nie powinno utożsamiać postaci pojawiających się na ekranie z postaciami rzeczywistymi. Powinny one być w całości wytworem fantazji. Gra nie powinna zawierać dźwięków ani obrazów, które mogą przestraszyć dziecko. Nie powinny w niej występować wulgaryzmy, sceny zawierające nagość ani odwołania do życia seksualnego.
Gry, które zawierają dźwięki lub sceny potencjalnie przerażające najmłodszych odbiorców, lub nierealistycznie przedstawioną przemoc, mogą być uznane za odpowiednie dla tej grupy wiekowej. Dopuszczalne są sceny obejmujące częściową nagość, ale nigdy w kontekście seksualnym.
Gry komputerowe pokazujące przemoc o bardziej realistycznym charakterze, skierowaną przeciw postaciom fantastycznym lub nierealistyczną przemoc wobec postaci przypominających ludzi bądź zwierzęta. Dopuszcza też obecność łagodnych przekleństw oraz odwołania do seksu lub pozy seksualne.
Ten symbol jest nadawany, jeżeli przemoc lub aktywność seksualna wyglądają na rzeczywiste. Dozwolone są też brutalniejsze wulgaryzmy, sceny pokazujące palenie papierosów, zażywanie narkotyków oraz sceny popełniania przestępstw.
Za gry dla dorosłych uznaje się gry przedstawiające brutalną przemoc (np. Przemoc na niewinnych osobach dokonywaną dla przyjemności, realistycznie przedstawiane gwałty i morderstwa) lub/i treści pornograficzne.
Błyskawiczne pytanie testowe. Jakie PEGI uzyskała gra „Kick the Buddy”, na której kreskówkowa laleczka rozrywana jest kołem, duszona, rozstrzeliwana, rozrywana granatami, torturowana na tysiące sposobów? …
PEGI 7 – delikatne przedstawienie przemocy.
Właśnie z tego powodu, mimo iż oznaczenia PEGI mogą być przydatne do wstępnej selekcji gier, nie powinny być one jedynym kryterium oceny.
Co można zrobić?
- Zainstalować grę (nawet w wersji demo), by pograwszy w nią z godzinkę lub dwie samodzielnie ocenić ją pod kątem ważnych dla rodziny kryteriów.
- Poszukać w Internecie filmików nagrywanych przez graczy, na których pokazują jak grają w tę grę (zadziwiająco popularna rozrywka) i przejrzeć – nawet ustawiając na youtube szybkość odtwarzania na podwójną.
- Poszukać opinii innych rodziców na temat gry. Oceny takie prowadzą rodzice np. na portalu commonsensemedia.org – (popatrz np. na recenzję „Kick the Budddy”
- Niektóre z gier postaramy się recenzować też na naszej stronie rodzice.co.
System PEGI zawiera też szczegółowe określenia treści:
zakupy online 
gra online 
hazard 
wulgaryzmy 
strach 
seks 
dyskryminacja 
narkotyki 
przemoc
Co jeszcze może rodzic?
Warto opracować własny, jednoznaczny system oceny i zakomunikować go (jako zestaw zasad) domownikom. System ten będzie niezależny od PEGI czy innych metod ocen).
Pamiętaj, że argument: „Ale koledze X rodzice pozwolili” nie jest żadnym argumentem. Anglicy mają powiedzenie „My home, my castle” – „Mój dom, mój zamek”. Czyli w waszym domu obowiązują reguły ustalone przez was, nie cudze.
Gry komputerowe (nie „gierki”) powinny być zainstalowane na stojącym w ogólnodostępnym miejscu komputerze domowym. Warto rozważyć kupowanie np., konsoli do gier jako przedmiotu należącego do całej rodziny, a nie własności konkretnego dziecka.
Wyznacz limit (dzienny lub tygodniowy) czasu przeznaczonego na gry. Ile i w jakim układzie zależy z jednej strony od wieku dziecka, z drugiej od rodzaju gry. (patrz – MMO nie da się zastopować). Nie powinien być to czas bezpośrednio przed snem – ze względu na adrenalinę produkowaną przy grze oraz błękitne światło, blokujące produkcję melatoniny (hormonu snu).
Zachęcaj dzieci, by wybierały gry zespołowe i grały w nie wspólnie z przyjaciółmi. Ogranicza to problemy powstające przy grze z nieznajomymi – jak np. kradzież haseł, danych osobowych, cyberprzemoc itp.
Zapoznaj się z grami dzieci, w tym sensie, że warto z nimi też trochę pograć. Zapoznajesz się wtedy z mechaniką gry oraz specyficznym żargonem. Poza tym gra w zespole z własnym dzieckiem może wzmacniać więzi i być sympatycznym urozmaiceniem wspólnie spędzanego czasu.
Bogna Białecka, psycholog
