
W obecnych czasach, gdy technologia zajmuje znaczącą część naszego życia, dzieci często spędzają wiele godzin z urządzeniami elektronicznymi – nawet podczas odwiedzin u dziadków. To paradoksalne, że właśnie osoby starsze, posiadające bogate życiowe doświadczenie i zainteresowania, mogą pomóc wnukom odkryć alternatywne sposoby spędzania czasu, które będą wspierać ich rozwój i kształtować zdrowe postawy.
U dziadków można więcej
Dziadkowie kojarzą się z pozwalaniem wnukom na robienie rzeczy, na które ich rodzice nigdy by nie pozwolili. Cukierek. Przedłużona pora snu. Za dużo telewizji. Beztroska zabawa. Rozpieszczanie. Pomimo tego, że seniorzy nadal są wierni tradycyjnym formom wychowania, to coraz częściej pozwalają wnukom spędzać około połowy czasu przy smartfonie, tablecie, komputerze lub telewizorze.
Badania przeprowadzone w 2019 r. na Uniwersytecie w Rutgors w USA, w których uczestniczyli dziadkowie dzieci w wieku 2–7 lat, opiekujący się wnukami przynajmniej raz w tygodniu, pokazały, że podczas średnio czterogodzinnej wizyty dzieci spędzały dwie godziny na oglądaniu filmów lub graniu w gry na urządzeniach elektronicznych. Badani nie czuli się pewnie, kontrolując dzieci grające w gry z użyciem mediów interaktywnych. Filmy wydawały im się już mniejszym zagrożeniem.
Może to być spowodowane brakiem doświadczenia i znajomości mechanizmów związanych zarówno z grami, aplikacjami, jak i filmami oglądanymi jeden za drugim. I dzieje się tak pomimo tego, że niektórzy rodzice przekazują dziadkom zasady dotyczące korzystania z mediów przez dzieci. To jednak, jak na ironię, prowadzi do wydłużenia czasu ekranowego.
Warto wiedzieć: czas z ekranem to czas nie z nami, a z technologiami
Dziadkowie zapewniają więcej czasu przed ekranem, gdy opiekują się dziećmi częściej u siebie niż w domu u wnuka. Na długość czasu ekranowego ma wpływ również to, czy dziecko przyniesie ze sobą smartfon lub tablet.
Wspomniane wyżej badanie wykazało, że najmniej czasu poświęconego na korzystanie z mediów na wizytę u dziadków odnotowano wśród dzieci w wieku od 2 do 3 lat: średnio 98 minut podczas wizyt.
Dzieci w wieku od 4 do 5 lat spędzały średnio 106 minut z urządzeniami elektronicznymi, a dzieci w wieku od 6 do 7 lat – średnio 143 minuty podczas jednej wizyty.

Zaobserwowano również, że nastolatki trudniej niż młodsze dzieci kontrolować, jeśli chodzi o czas ekranowy. Co ciekawe, a jednak analogiczne do ról, które dziadkowie podejmują tradycyjnie (tzn. babcie – relacje, dziadkowie – działanie, np. majsterkowanie), to właśnie panowie – dziadkowie, biorący udział w badaniu, pozwalają na więcej czasu z ekranami niż babcie, być może dlatego, że czują się bardziej komfortowo z technologią i są zdania, że młodzi muszą nadążać za współczesnymi trendami.
Co robić, by kochać i wspierać, a jednocześnie nie zakazywać
Skoro już wiemy, że uległość jest naturą dziadków przy jednoczesnej potrzebie wspierania rozwoju wnuków, to co można zrobić? Pamiętajmy, że dziadkowie odgrywają bardzo ważną rolę w wychowywaniu wnuków. Warto zdobywać wiedzę na temat wpływu internetu i mediów, właściwego z nich korzystania nie tylko przez dzieci, ale i dorosłych, zdając sobie sprawę z mechanizmów, które mają nas przywiązać do technologii.
Na początek ograniczmy korzystanie z technologii poprzez ustalenie prostych zasad dotyczących czasu spędzanego przed ekranem podczas opieki nad dziećmi. Jest to szczególnie potrzebne, gdy dzieci przynoszą urządzenie z domu i oczekują, że bez kontroli rodziców będą oglądać jeszcze więcej niż zazwyczaj. Już jasna zasada 3 x nie: nie więcej niż… np. godzina, nie przed snem, nie podczas posiłków, prowadzi do ograniczenia czasu spędzanego przez wnuki przed ekranem, nawet te nastoletnie. A rodzice powinni zadbać o dostarczenie zabawek, gier i książek, aby pomóc dziadkom zająć się dziećmi.
Im jesteśmy starsi, tym w nas zazwyczaj więcej akceptacji i spokoju
Z takim podejściem łatwiej jest dziadkom dawać dziecku bezwarunkową miłość i dużo cierpliwości. Nawet gdy byliśmy wymagającymi rodzicami, jako dziadkowie na wiele zachowań wnucząt patrzymy wyrozumiale. Dziecko przy dziadkach czuje się kimś ważnym i kochanym – dokładnie takie, jakie jest, a seniorzy są ważnymi autorytetami, na co wskazują badania Instytutu Profilaktyki Zintegrowanej z 2015 roku.
Poza rodzicami również dziadkowie jako przewodnicy mają ogromny wpływ na zdrowy styl życia dzieci i młodzieży. Warto to wykorzystać, dziadkowie stanowią doskonałe źródło inspiracji do zdrowego i pełnego przygód rozwoju. Wspólny, ważny czas – to ten z wnukami.
Fundacja Edukacji Zdrowotnej i Psychoterapii
wesprzyj, przekazując 1,5% podatku na KRS: 0000386395
Zielona przygoda
Zabierz dzieci do pobliskiego parku czy lasu, aby podziwiać widoki i dźwięki natury! Zbierzcie po drodze kilka skarbów, takich jak kwiaty i liście, stwórzcie z nich kompozycję do wazonu, ramki lub dziennika czy pamiętnika waszych wspólnych chwil. Spraw, aby spacer na łonie natury był nie tylko doświadczeniem edukacyjnym, ale i wspomnieniem, które po-zostanie z wnukami na długie lata.
Łamigłówki i gry
Szach mat! Ciesz się przyjazną rywalizacją z najmłodszymi członkami rodziny. Wiele gier planszowych, w które graliśmy ze swoimi dziećmi, nadal cieszy się popularnością w pokoleniu wnuków. Łamigłówki i gry karciane nadal są w modzie, a do tego uczą logicznego myślenia i pla-nowania, podobnie jak puzzle – od najprostszych po te wieloelementowe lub (dla kreatywnych) stworzone samemu.
Prace ogrodowe
Przekaż wnukowi swoją pasję do ogrodowych zajęć. Szczególnie warto zaangażować nastolatki w projektowanie i realizację np. warzywniaka, a później wspólne uprawianie największej dyni, zawody w zrywaniu i zjadaniu truskawek czy borówek. A, i ważne: większość maluchów czerpie przyjemność z używania konewki! Dla najmłodszych można przygotować zestaw „małego ogrodnika” i możemy nie wychodzić z ogrodu.
Czytanie to wyprawa w wyobraźnię
To dom dziadków często jest przykładem, że półki regałów wypełniają książki, a po fascynującą lekturę, taką na wspólne czytanie, można wybrać się do pobliskiej biblioteki. Z młodzieżą warto umówić się np. na przeczytanie interesującej ich pozycji, a później wymianę doświadczeń czytelniczych. Nie tylko poznamy bliżej świat wnucząt, ale i sami nauczymy się tego, co nowe.
Czas na plac zabaw
Wyjście na plac zabaw z energicznym dzieckiem to świetny sposób na ćwiczenia dla was obojga! To nie tylko huśtawki, ale coraz popularniejsze siłownie na świeżym powietrzu dla mniejszych, większych, mniej i bardziej sprawnych. Ruch na świeżym powietrzu daje zdrowie duszy i ciała.
Wspólne posiłki
Ważne jest nie tylko wspólne gotowanie, przekazywanie rodzinnych kulinarnych tajemnic i przepisów na najlepsze placki na świecie. To może być wyprawa do lodziarni lub restauracyjki czy baru mlecznego. Wiele słodkich wspomnień powstaje nad miską lodów lub kawałkiem schabowego!
Obserwacja zwierząt
Kaczka. Kurka. Gęś! Zabierz swojego wnuka do parku, aby poobserwować ptaki lub wiewiórki. Jeżeli uda się wyprawa do lasu, można tropić ślady zwierząt, a czasem spotkać mieszkańców dzikiej ostoi. Przyda się lornetka lub aparat fotograficzny. W czasie takich wypraw możemy przekazać młodym ideę dbania o naturę i ochrony przyrody.
Dzień Filmu
Deszczowe dni wzywają do wycieczki do kina. Bonus — bilety są zazwyczaj zniżkowe dla dzieci i osób starszych! Można również urządzić wieczór filmowca z nastolatkami w domu, zachęcić do obejrzenia klasyków kina, a samemu przekonać się do tego, że dzisiejsze technologie przenoszą w świat np. trójwymiarowy.
Hobby bywa zaraźliwe
Niezależnie od tego, czy interesujesz się łowieniem ryb, robieniem na drutach czy czymkolwiek innym, można i warto przekazać pasję wnukom. Rozwijanie nowego hobby to jeden z najbardziej znaczących sposobów spędzania czasu i tworzenia wspólnych wspomnień, które budują bliskie relacje, wzmacniają więź i kształtują młodego już na samodzielną, dorosłą drogę.
Fundacja Edukacji Zdrowotnej i Psychoterapii
wesprzyj, przekazując 1,5% podatku na KRS: 0000386395
Możesz też wpłaci darowiznę na fundację:
Fundacja Edukacji Zdrowotnej i Psychoterapii
ul. Konarskiego 6/4, 61-114 Poznań
Santander 38 1090 1476 0000 0001 1625 0228
Wspieramy Rodziców,
Rodzice wspierają nas.
RAZEM pomagamy chronić dzieci!