
To naprawdę fascynujące, jak nasze zainteresowania i poziom stymulacji wpływają na naszą uwagę. Dzieci z zaburzeniem deficytu uwagi (ADD) często fascynują się grami wideo i Tik Tokiem, ponieważ te cyfrowe doświadczenia przyciągają ich uwagę. Nie jest potrzebne aktywne skupienie uwagi, tak trudne dla ludzi z jej deficytami. Intensywna stymulacja płynąca z ekranu sama walczy o uwagę dziecka. Gry wideo i krótkie filmiki dostarczają wystarczającej stymulacji, aby wyzwolić przypływ dopaminy, która jest neuroprzekaźnikiem odpowiedzialnym za koncentrację i nagrody. W zasadzie, granie staje się dla nich rodzajem „samoleczenia”.
M J Koepp et al., “Evidence for Striatal Dopamine Release during a Video Game,” Nature 393/6682 (1998): 266–268,
Co ciekawe, badania naukowe wykazały, że popularne leki stosowane w leczeniu ADD, takie jak Ritalin i Wellbutrin, mogą rzeczywiście zmniejszać pragnienie gry wideo. To podkreśla złożoną relację między naszą uwagą a otaczającymi nas bodźcami. Wnikając głębiej w świat gier wideo, odkrywamy, że ich atrakcyjność tkwi w szybkości, intensywnych kolorach, dynamicznych zmianach scen i psychologicznie pociągającej treści. Badania wykazały, że nowsze gry generują nawet wyższe poziomy pobudzenia niż starsze odpowiedniki. Jednak mimo twierdzeń producentów, że elektronika może być edukacyjna ze względu na swoje stymulujące właściwości, badania wskazują, że nadmierne granie w gry może mieć negatywne skutki dla uwagi i impulsywności, zwłaszcza u dzieci cierpiących już na problemy z uwagą.
Doug Hyun Han et al., “The Effect of Methylphenidate on Internet Video Game Play in Children with Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder,” Comprehensive Psychiatry 50, no. 3 (June 2009): 251–256,
Doug Hyun Han, Jun Won Hwang, and Perry F Renshaw, “Bupropion Sustained Release Treatment Decreases Craving for Video Games and Cue-Induced Brain Activity in Patients with Internet Video Game Addiction,” Experimental and Clinical Psychopharmacology 18/4 (2010): 297–304,
James D. Ivory and Sriram Kalyanaraman, “The Effects of Technological Advancement and Violent Content in Video Games on Players? Feelings of Presence, Involvement, Physiological Arousal, and Aggression,” Journal of Communication 57/3 (2007): 532–555,
Często uważa się, że granie w gry może poprawić naszą umiejętność skanowania otoczenia i identyfikacji celów. Zarówno naukowcy, jak i media spekulują na temat tego, czy granie w gry wideo mogło by potencjalnie poprawić umiejętności potrzebne w takich dziedzinach jak chirurgia, pilotowanie, a nawet prowadzenie samochodu. Jednak biorąc pod uwagę negatywny wpływ gier na naszą zdolność skupienia uwagi, kontrolę impulsów i cierpliwość, wydaje się dość absurdalne twierdzić, że granie w gry mogłoby poprawić nasze umiejętności prowadzenia samochodu, zwłaszcza u nastolatków. Przecież osoba o doskonałych umiejętnościach strzeleckich, ale słabej kontroli impulsów, nie byłaby odpowiednia do kariery wojskowej. Piloci i chirurdzy muszą być w stanie skupić uwagę, odkładać natychmiastową gratyfikację i wykazywać wyjątkowe zdolności wykonawcze.
Douglas A. Gentile et al., “Video Game Playing, Attention Problems, and Impulsiveness: Evidence of Bidirectional Causality.,” Psychology of Popular Media Culture 1/1 (2012): 62–70,
Edward L Swing et al., “Television and Video Game Exposure and the Development of Attention Problems,” Pediatrics 126/2 (2010): 214–221,
C. Shawn Green, d Daphne Bavelier, “Action Video Game Modifies Visual Selective Attention,” Nature 423/6939 (2003): 534–537.
Podsumowując, brakuje nam konkretnych dowodów na potwierdzenie tezy, że korzystanie z mediów elektronicznych przynosi wyższe korzyści edukacyjne. Faktycznie, może mieć negatywny wpływ na naszą uwagę i kontrolę impulsów, szczególnie u dzieci z już istniejącymi problemami. Ważne jest, aby nie dać się zwieść atrakcyjnym funkcjom czy spektakularnym twierdzeniom. Optymalizację naszej uwagi możemy osiągnąć poprzez regularną aktywność fizyczną, uczestnictwo w naturalnej zabawie, odpowiednią ilość snu i skuteczne zarządzanie stresem – w gruncie rzeczy, powrót do podstawowych zasad zdrowego stylu życia.