Czy zdarzyło ci się spotkać z hejtem w sieci?

Czy kiedykolwiek Twoje dziecko lub Ty sam spotkaliście się z hejtem w sieci? Jak sobie z tym radzisz? 

Hejt w Internecie to poważny problem, który wymaga złożonego podejścia, zarówno na poziomie indywidualnym, jak i społecznym. Dzięki zrozumieniu mechanizmów napędzających takie zachowania oraz zastosowaniu skutecznych strategii radzenia sobie, można znacząco zmniejszyć jego wpływ na dzieci, młodzież, a także na nas dorosłych. Dzięki tej wiedzy świat Internetu może stać się środowiskiem mniej niebezpiecznym dla Twojego dziecka i Ciebie.

Zrozumienie zjawiska hejtu

Hejt w sieci, często definiowany jako nienawistne lub obraźliwe komentarze, może przybierać różne formy. Może to być bezpośrednia agresja słowna, poniżające memy, obraźliwe komentarze na forach lub w mediach społecznościowych, a także subtelne formy, takie jak sarkazm czy złośliwości. 

Niezależnie od formy, jego celem jest często upokorzenie lub zastraszenie ofiary. Zrozumienie, dlaczego ludzie hejtują, jest kluczowe w radzeniu sobie z tym problemem.
Wiele osób, które angażują się w hejt, może działać z różnych powodów, takich jak poczucie bezkarności, chęć zwrócenia na siebie uwagi czy przenoszenie własnych frustracji na innych. Anonimowość internetu często wzmacnia te zachowania, dając poczucie braku konsekwencji za swoje działania.

Złowroga przyjemność

Na poziomie neurobiologii istotnym aspektem, który wpływa na motywację do angażowania się w taką aktywność, jest układ dopaminowy w mózgu. 

Układ ten jest związany z odczuwaniem przyjemności i nagrody, co może prowadzić do specyficznego rodzaju satysfakcji podczas doświadczeń związanych z hejtem. Ponieważ dopamina odgrywa kluczową rolę w mechanizmie nagrody, który motywuje do powtarzania zachowań przynoszących przyjemność. 

W kontekście hejtu, poczucie władzy lub wpływu, które odczuwa osoba hejtująca, jest postrzegane jako nagroda, bo przynosi „przyjemność” związaną z osiągnięciem celu. 
Osoby angażujące się w hejt odczuwają satysfakcję z faktu, że ich działania wywołują reakcję emocjonalną u ofiary, co może być interpretowane jako przejaw kontroli lub dominacji. To poczucie kontroli może zwiększać wydzielanie dopaminy, wzmacniając zachowanie.
Obserwacja reakcji innych osób, które mogą postrzegać hejtera jako kogoś wpływowego lub dominującego, dodatkowo wzmacnia takie zachowanie. Społeczne uznanie lub obawa przed hejterem są przez samego sprawcę przemocy postrzegane jako forma społecznej aprobaty i nagrody. Regularne angażowanie się w hejt prowadzi do desensytyzacji emocjonalnej, gdzie osoba potrzebuje coraz silniejszych bodźców, aby osiągnąć ten sam poziom satysfakcji. Może to prowadzić do eskalacji działań, aby utrzymać poziom nagrody. Środowisko, w którym hejt jest akceptowany lub nagradzany, może wzmocnić takie zachowania. Grupy, które wspierają lub zachęcają do hejtu, tworzą tzw. pętlę pozytywnego wzmocnienia, zwiększając wydzielanie dopaminy poprzez akceptację grupową.

Skutki psychologiczne dla ofiar

Hejt, szczególnie ten długotrwały prowadzi do obniżenia samooceny, lęków, depresji, a nawet myśli samobójczych. Długotrwałe narażenie na hejt może skutkować chronicznym stresem i poczuciem izolacji. W kontekście społecznym, hejt może przyczynić się do polaryzacji i wzrostu konfliktów między różnymi grupami.
Na poziomie społecznym, hejt prowadzi do utraty zaufania i poczucia osamotnienia. Warunkuje również sposób, w jaki ludzie wchodzą w interakcje online, często prowadząc do autocenzury i unikania tematów, które mogą wywołać negatywne reakcje. Kulturowo, hejt może zarówno utrwalać stereotypy i uprzedzenia, jak i tworzyć nowe poprzez fake newsy.

Strategie radzenia sobie z hejtem

Jedną z najważniejszych rzeczy, które można zrobić, aby radzić sobie z hejtem, jest rozwijanie zdrowych mechanizmów obronnych. Oto kilka strategii, które mogą pomóc.
„Nie karm TROLA” – ignoruj. Często najprostszym sposobem radzenia sobie z hejterami jest ich ignorowanie, ukrywanie komentarzy (nie ich kasowanie), które oferują platformy społecznościowe. Pozwala to na ograniczenie kontaktu z osobami, które próbują wywołać negatywne emocje.
Zachowanie perspektywy. Ważne jest, aby pamiętać, że hejt w sieci często nie ma nic wspólnego z rzeczywistością. Przypominanie o swojej wartości i osiągnięciach może pomóc w zminimalizowaniu wpływu negatywnych komentarzy.
Wsparcie. Posiadanie sieci wsparcia w postaci przyjaciół i rodziny jest niezwykle pomocne. Rozmowy z bliskimi mogą pomóc w przetworzeniu negatywnych emocji i znalezieniu optymalnych rozwiązań. W sytuacji hejt szczególnie wśród młodych przyjaciele to grupa, która może wywrzeć nacisk na osobie prześladującej, stając po stronie ofiary.
Zdrowe nawyki. Ważne jest rozwijanie zdrowych mechanizmów obronnych, które pomogą w radzeniu sobie z hejtem. Może to obejmować techniki relaksacyjne, a przede wszystkim budowanie poczucia własnej wartości o realne pozytywne aktywności np. wolontariat, które przynoszą radość i satysfakcję. Do tego świadomość tego w jakie przestrzenie i aktywności angażuje się w sieci.

Kluczowe pytania

Zadanie pytań dodatkowych ma pomóc nastolatkowi lepiej zrozumieć doświadczenia związane z hejtem oraz zmotywować go do refleksji nad tym, jak sobie z tym radzić. Oto kilka sugestii dotyczących pytań, które można zadać.

1. 1. Kontekst i doświadczenie hejtu
      Czy możesz opisać sytuację, w której spotkałeś się z hejtem? Jakie były okoliczności?
      Czy hejt pochodził od osób, które znasz osobiście, czy były to anonimowe osoby w sieci?
      Jak często zdarza się, że spotykasz się z hejtem online?

1. 1. Emocje
      Jak się czułeś, gdy doświadczyłeś hejtu?
      Czy to miało wpływ na twoje samopoczucie na dłuższą metę?
      Czy próbowałeś porozmawiać z kimś o tym, co się stało?
      Jeśli tak, to z kim i jak ta rozmowa ci pomogła?

1. 1. Strategie radzenia sobie
      Jakie działania podjąłeś, aby poradzić sobie z tą sytuacją?
      Co okazało się najbardziej pomocne?
      Czy zgłaszałeś te incydenty do moderatorów serwisu lub innej osoby odpowiedzialnej za zarządzanie platformą?
      Czy zastanawiałeś się nad zablokowaniem lub zgłoszeniem osoby, która była źródłem hejtu?

1. 1. Refleksja
      Jakie lekcje wyciągnąłeś z tego doświadczenia?
      Czy zmieniło ono twoje podejście do korzystania z internetu?
      Co powiedziałbyś innej osobie, która przechodzi przez podobną sytuację?

1. 1. Wsparcie i zasoby
      Czy czujesz, że masz wystarczające wsparcie, aby radzić sobie z takimi sytuacjami?
      Jakiego dodatkowego wsparcia potrzebujesz?

1. 1. Kroki na przyszłość
      Jakie kroki zamierzasz podjąć, aby uniknąć lub lepiej radzić sobie z hejtem w przyszłości?
      Czy myślałeś o tym, jak możesz pomóc innym, którzy mogą doświadczać podobnych problemów online?

Takie pytania nie tylko pomogą zrozumieć, jak nastolatek radzi sobie z hejtem, ale także mogą otworzyć przestrzeń do rozmowy o szerszych kwestiach związanych z bezpieczeństwem i dobrym samopoczuciem w sieci. Ważne jest, aby prowadzić rozmowę w sposób wspierający, zapewniając dziecku poczucie, że jest słuchany i rozumiany, a nie oceniany. 

Pamiętaj, że kluczem do sukcesu jest otwartość i zaufanie. Zawsze podkreślaj, że jesteś tu, aby je wspierać, a nie oceniać.

 

Dla młodzieży www.pytam.edu.pl

Tym razem odwołania zarówno dla rodziców jak i nastolatków, do prowadzonego przez nasz zespół portalu dla młodzieży pytam.edu.pl 
Warto abyś jako rodzic wraz z dzieckiem, przeczytał artykuły, tak aby wspólnie odpowiedzieć na kluczowe pytania dotyczące uniknięcia zagrożeń.

• • Jak walczyć z cyberprzemocą?

• • Jak radzić sobie z cyberprzemocą?

• • Jak radzić sobie z cyberprzemocą?