Nadmierne korzystanie z gier online to forma ucieczki od nudy, emocji, trudnych sytuacji, która prowadzi po równi pochyłej od m.in. szybkiej gratyfikacji, zdobycia uznania w grupie rówieśniczej, aż do uzależnienia. Aby rozpocząć wprowadzenie zasad higieny cyfrowej, a w razie potrzeby – detoksu, warto posłużyć się pytaniami. Formułując je w trybie oznajmującym, stwarzamy atmosferę zrozumienia, a nie osądu.
Zrozumienie cyfrowych zasad
W świecie, w którym technologia towarzyszy każdemu krokowi, umiejętność wyznaczania granic staje się kluczowa. Wsparcie dziecka we właściwym korzystaniu z technologii to nie ocena, lecz szansa na wspólne odkrywanie wartości, celów i realnych pasji. Poniższy artykuł podpowiada, jak przeprowadzić rozmowę o tym „Ile grania dziennie jest OK?” i zainicjować zmiany wprowadzając zasady higieny cyfrowej, w tym ograniczeniem czasu ekranowego, budując przy tym poczucie sprawczości – zarówno dziecka, jak i rodzica.
- Zdefiniujcie wspólnie, czym jest dla Was harmonijny/udany dzień – uwzględnijcie naukę, odpoczynek, aktywność fizyczną i czas wspólny.
- Ustalcie wspólne wartości, relacje, rozwój, realizacja celów – wszystko poza ekranem.
Kluczowe pytania
- Widzę, że gry online zajmują dużą część Twojego czasu. Chcę zrozumieć, co w nich cenisz najbardziej.
- Zauważam, że po kilku godzinach gry zmieniasz nastrój. Proszę, opowiedz, jak się wtedy czujesz.
- Wiem, że wirtualne zwycięstwa dają satysfakcję. Powiedz mi, jakie realne cele chciałbyś osiągnąć w najbliższych tygodniach.
- Dostrzegam, że wieczorne granie odciąga Cię od snu i obowiązków. Powiedz, jak chcesz rozplanować dzień, by znaleźć czas na rodzinę, przyjaciół, naukę i odpoczynek.
- Słyszę, że gry pomagają Ci uciec od stresu. Opowiedz, jakie inne zajęcia mogłyby dać Ci podobne ukojenie w realnym świecie.
- Wiem, że przebywanie w sieci z przyjaciółmi wydaje się ważne. Wyjaśnij, jakie wartości cenisz w relacjach poza ekranem.
- Zauważam, że czasem przesadzasz z liczbą godzin spędzanych przed komputerem. Powiedz, jak wyobrażasz sobie swój dzień, gdyby limit gier wynosił np. 20 minut.
- Wiem, że gry online dają poczucie kontroli. Opowiedz, gdzie w życiu chcesz mieć więcej wpływu i co by Tobie w tym pomogło. Zastanówmy sie wspólnie na co masz wpływ?
- Widzę, że natychmiast sięgasz po grę, gdy coś Cię złości. Powiedz, jak chciałbyś radzić sobie z frustracją bez wirtualnej rozgrywki.
- Dostrzegam, że trudno Ci się oderwać nawet na przerwę. Opowiedz, jakie nagrody lub nowe zainteresowania mogłyby Cię zmotywować do przerw w graniu.
- Wiem, że często czujesz, że w grach jesteś kimś innym. Powiedz, kim chciałbyś być w codziennym życiu i co możesz dla tego zrobić już dziś.
- Zauważam, że czasem tracisz poczucie upływającego czasu. Wyjaśnij, jakie aktywności poza siecią chciałbyś zaplanować w najbliższy weekend.
Dzięki tak postawionym pytaniom
- pokazujemy szacunek dla przeżyć i potrzeb dziecka
- kierujemy uwagę młodego człowieka na wartości i cele pozawirtualne (element logoterapii, nie mylić logopedią!)
- otwieramy przestrzeń do wspólnego wypracowania zdrowych zasad – limitów czasu, przerw i planów do zrealizowania.
Opracowanie planu „cyfrowej higieny”
- Ustalcie wspólnie limit czasu na gry – np. 10–20 minut dziennie w tygodniu lub sumę w weekendy np. w sobotę jednak dopiero po obowiązkach domowych i nie więcej niż 2 godziny jednorazowo.
- Wytyczcie stałe przerwy co 45–60 minut na rozciągnięcie, spacer lub szklanę wody.
- Wprowadźcie dni „bez ekranu” – np. niedziela lub inny wspólnie wybrany termin. Pamiętając o tym, że ekrany to nie tylko komputer czy laptop, ale również smartfon, tablet oraz telewizor.
Wychowaj pewne siebie dziecko
W kolejnym kroku warto wspólnie opracować „domowe zasady cyfrowej higieny”: jasne ramy czasowe, przewidziane aktywności i sposób monitorowania regularnych przerw. Kluczowe jest tu ukierunkowanie nastolatka na świadome poszukiwanie sensu, budowanie realnych relacji oraz poczucia własnej wartości poza ekranem.
- Proponuj wspólne aktywności: wspólny spacer, gra planszowa, warsztaty hobbystyczne.
- Modeluj zdrowe nawyki cyfrowe: ograniczaj własny czas przed ekranem, szczególnie w zasięgu wzroku dziecka.
- Świętujcie sukcesy: każda godzina „wygrana” z nadmiernym ekranem to krok w stronę nowych możliwości. To ważne – nagrodą nie powinna być technologia tzn. dodatkowy czas czy urządzenie. Wówczas wyznaczamy zasady i granice wskazujące na to, że są to urządzenia, które mają służyć konkretnym działaniom, a nie być tylko narzędziem zabijania nudy lub ucieczki od problemów i trudności.
Rozmowa oparta na pytaniach otwartych i wspólnie wypracowany plan to podstawa skutecznego wprowadzania zasad higieny cyfrowej w naszym domu. Gdy dziecko, przy naszym wsparciu, samo wyznacza granice, wzrasta jego poczucie sprawczości, a w konsekwencji – gotowość do przestrzegania ustaleń. Cyfrowa higiena to inwestycja w umiejętność właściwego korzystania z technologii oraz w rozwój realnych pasji i relacji.
Odłącz, oddychaj, odkrywaj – Twój czas należy do Ciebie – bezpłatny kurs detoksu cyfrowego
Warto przeczytać na rodzice.co!
i na pytam.edu.pl
