
Wakacje dla dzieci i nastolatków to często czas spędzany bez ograniczeń przed ekranem. A powinno być inaczej – powinni spędzać co najmniej 10 godzin na świeżym powietrzu. Też dla wielu osób typowy dzień wygląda mniej więcej tak: Pobudka i sprawdzenie poczty e-mail na smartfonie, trochę królowanie po mediach społecznościowych. Słuchanie podcastu w drodze do pracy. Kolejne osiem godzin spędzone na wpatrywaniu się w ekran komputera stacjonarnego lub laptopa. W przerwie na kawę przewijanie mediów społecznościowych na smartfonie. W drodze do domu – radio lub muzyka. Wieczorem Netflix lub gry cyfrowe i Tik Tok, aż nadejdzie czas na sen. Dlatego niezbędny staje się nam cyfrowy detoks.
CZYM JEST DETOKS CYFROWY?
To wakacyjna okazja by dać mózgowi odpocząć, zrywając całkowicie lub znacznie ograniczając kontakt z ekranami.
Chociaż nie ma jednego uniwersalnego podejścia do cyfrowego detoksu, istnieją pewne sposoby, aby plan wcielić w życie z sukcesem. Przede wszystkim warto wykorzystać do tego właśnie lato, gdy jest ladana pogoda i można spokojnie więcej czasu spędzać poza domem.
Co ciekawe, nawet 48 godzinny cyfrowy detoks (weekend bez elektroniki) radykalnie poprawia funkcjonowanie mózgu!
Oczywiście nie wystarczy zabrać ekranów, trzeba dać coś w zamian. Oto dziesięć naszych propozycji.

1. WYBIERZ SIĘ NA WYCIECZKĘ PO OKOLICY BEZ GPS-U
Kiedy ostatni raz wybrałeś się w podróż bez planu lub celu podróży? Aby uzyskać coś zupełnie innego, rozważ zaplanowanie podróży bez GPS i zobacz, jakie ukryte skarby odkryjesz, gdy wybierzesz mniej uczęszczaną drogę. Trasę możesz ustalić za pomocą tradycyjnej, papierowej mapy. Dla młodszego pokolenia to szczególnie ciekawa przygoda.

2. ZAŚPIEWAJ PIOSENKĘ PODCZAS PŁYWANIA NA ROWERZE WODNYM
Wypożycz rower wodny na pobliskim jeziorze lub plaży, a następnie odpłyń daleko od tłumów. Kiedy będziesz sam na sam z rybami, zaśpiewaj swoją ulubioną piosenkę na całe gardło – to świetny środek odstresowujący, zaufaj nam!

3. ZAGRAJ NA INSTRUMENCIE W LESIE
Żegnaj, Spotify. Witaj, ukulele! Nie musisz być świetny w grze na jakimś instrumencie. Istnieje wiele instrumentów, na których łatwo improwizować – np. handpan, kalimba, rurki PCV (instrukcję samodzielnego wykonania grających rur znajdziesz tutaj). Możesz to zrobić wspólnie z rodziną lub znajomi.

4. SPANIE POD GWIAZDAMI
Porzuć namiot i zaśnij wpatrując się w Drogę Mleczną. Nie ma nic lepszego niż niebo oświetlone w lesie, bez zanieczyszczenia światłami miasta. Ważne przy spaniu na zewnątrz jest by mieć za głową ścianę lub szeroki pień drzewa – nieświadomie daje to nam poczucie bezpieczeństwa. Weź też ze sobą czapkę i rękawiczki (najbardziej wychładzamy się przez głowę) oraz płyn przeciwkleszczowo – przeciwkomarowy.

5. SEANSE FILMOWE NA ŚWIEŻYM POWIETRZU
Ucieczka w arktyczny chłód kina może być letnim rytuałem przejścia, ale kto chce zapłacić majątek za wiadro popcornu i napój? Zamiast tego, wykorzystaj w pełni letnią pogodę, udając się do najbliższego kina plenerowego, a w niemal każdym mieście są organizowane letnie seanse. Trudno przebić doświadczenie dużego ekranu pod gwiazdami, chłodnej wieczornej bryzy, pikniku i darmowego wstępu. Jest to coś kompletnie innego niż wpatrywanie się w niewielki ekran w zamkniętym pomieszczeniu. Co ciekawe nawet przy klasycznym detoksie cyfrowym polecanym przez dr Victorię Dunckley dopuszczalne jest oglądanie od czasu do czasu filmów na dużym, oddalonym od oczu o kilka metrów ekranie.

6. ODKRYJ SEKRETNE OGRODY W SWOIM MIEŚCIE
Nawet jeśli nie jesteś w stanie uciec od tego wszystkiego, odkrywanie mniej znanych parków i ogrodów w Twoim mieście sprawi, że poczujesz się, jakbyś zostawił zgiełk daleko za sobą. Wybierz się tam rano i zabierz ze sobą książkę lub grę planszową, jeśli idziesz z rodziną. Warto też zabrać kosz piknikowy ze smakołykami. Najlepiej, jeśli w parku jest fontanna. Rozpryskujące się krople jonizują ujemnie powietrze, co ma zbawienny wpływ na nasze samopoczucie.

7. ODKRYWAJ OKOLICĘ NA ROWERZE
Zwykle używasz samochodu lub komunikacji miejskiej do dojazdów? Przejedź się rowerem, użyj swoich kół, aby odkryć nową stronę swojego miasta i okolicy. Przejedź się rowerem do dzielnicy, której nigdy wcześniej nie zwiedzałeś, parku, czy pobliskiego lasu lub celowo zgub się i zobacz, dokąd zaprowadzi Cię droga. To doskonały, łatwy i całkowicie darmowy sposób na zwiedzanie.

8. WYJDŹ NA FOTOWYCIECZKĘ
Jeden z łatwych sposobów na to, by Twoje miasto znów stało się nowe i ekscytujące? Podróżowanie z aparatem fotograficznym w ręku. Wycieczka fotograficzna zachęci Cię do poszukiwania nowych obszarów w mieście, uchwycenia zaskakujących kątów znanych punktów orientacyjnych i innego spojrzenia na otoczenie. Najlepiej mieć ze sobą klasyczny aparat. Jeśli masz jedynie smartfon – zrób eksperyment chwilowego przekształcenia go w aparat – wyjmij (i przechowaj w bezpiecznym miejscu) kartę SIM, tak by nie mieć pokusy po użyciu go, by zacząć przeglądać media społecznościowe itp.

9. POZNAJ PTAKI W OKOLICY
Inną godną uwagi metodą walki z technowypaleniem przez kontakt naturą jest obserwacja ptaków, znana jako ornitoterapia. W książce pod tytułem „Ornitologia terapeutyczna” autor, prof. Piotr Tryjanowski podkreśla, że kontakt z ptakami może pomóc w łagodzeniu skutków stresu i poprawie koncentracji. Wbrew pozorom zainteresowanie obserwacją ptaków młodzieży nie musi być trudne.
Można wręcz odwołać się go gry w zbieranie Pokemonów, tyle, że tu – ptaki których obserwacje kolekcjonujemy są prawdziwe. Być może dobrym początkiem będą gry planszowe związane z ptakami, jak „Na skrzydłach”, które mogą wzbudzić zainteresowanie. Ważne jest, aby pokazać, że ptasi świat jest niezwykle bogaty i o wiele bardziej zróżnicowany niż świat Pokemonów.

10. ZORGANIZUJ PRAWDZIWĄ OBSERWACJĘ PTAKÓW
To wyższy stopień jazdy. Aby w pełni cieszyć się obserwacją, potrzebne jest odpowiednie wyposażenie – lornetki i atlasy ptaków. Rozpocząć można od obserwowania ptaków z okna domu lub balkonu, a potem pójść do parku. Jednak prawdziwym letnim wyzwaniem będzie wstanie przed świtem, by zdążyć dojechać w okolicę na prawdziwe oglądanie ptaków (można to połączyć z foto wycieczką). Posłuchaj, co ma o tym do powiedzenia wspomniany już profesor Tryjanowski.
TRWAŁE KORZYŚCI Z CYFROWEGO DETOKSU
Oczywiście, cyfrowy detoks może pomóc ci poczuć się lepiej w danym momencie. Ale może też przynieść trwałe korzyści dla zdrowia fizycznego i psychicznego.
Przede wszystkim będziesz oddychać świeższym, czystszym powietrzem i ruszysz swoje ciało, co jest dobre dla obniżenia ryzyka chorób przewlekłych i poprawy zdrowia układu sercowo-naczyniowego.
Ponadto po cyfrowym detoksie możesz zauważyć zwiększony poziom koncentracji i zmniejszony stres. Mimo to, twoja pamięć i poprawione funkcje poznawcze również będą ci wdzięczne za wakacje od ekranów. Wreszcie, wiele osób twierdzi, że śpi lepiej, gdy ogranicza czas spędzany przed ekranem, zwłaszcza tuż przed snem.
Podsumowując:
W naszym hiper-technicznym świecie porzucenie ekranów od czasu do czasu jest koniecznością. Kiedy zaplanujesz cyfrowy detoks i ograniczysz korzystanie z technologii, doświadczysz bardzo realnych korzyści płynących ze spędzania większej ilości czasu na łonie natury, więcej czasu angażując się w prawdziwe interakcje społeczne twarzą w twarz i mniej czasu będąc wciągniętym przez media cyfrowe i korzystanie ze smartfona. Odłączenie się od urządzeń mobilnych i spędzanie bardziej autentycznego czasu w prawdziwym świecie jest jednym z najlepszych prezentów, jakie możesz sobie podarować, nawet jeśli tylko na kilka godzin.
FAQ
Czym jest cyfrowy detoks?
Cyfrowy detoks to okres, w którym znacząco redukujesz lub całkowicie eliminujesz czas spędzany przed ekranem, aby poprawić swoje zdrowie psychiczne i fizyczne.
Dlaczego lato jest dobrym czasem na cyfrowy detoks?
Lato oferuje przyjemną pogodę, co ułatwia spędzanie czasu na świeżym powietrzu i angażowanie się w różne aktywności fizyczne bez pokusy sięgania po ekrany.
Jak dzieci mogą skorzystać z cyfrowego detoksu?
Dzieci mogą poprawić swoje zdrowie psychiczne, kondycję fizyczną i interakcje społeczne, spędzając więcej czasu na świeżym powietrzu i mniej czasu przed ekranami.
Jakie są proste aktywności, które mogą zastąpić czas przed ekranem?
Aktywności takie jak jazda na rowerze, obserwacja ptaków, wędrówki po lesie, pikniki na świeżym powietrzu i odkrywanie lokalnych parków mogą skutecznie zastąpić czas przed ekranem.
Czy cyfrowy detoks może poprawić jakość snu?
Tak, ograniczenie czasu przed ekranem, zwłaszcza przed snem, może prowadzić do lepszej jakości snu i ogólnego wypoczynku.
Jak cyfrowy detoks wpływa na koncentrację i poziom stresu?
Cyfrowy detoks może zwiększyć koncentrację, zmniejszyć poziom stresu i poprawić funkcje poznawcze, co przekłada się na lepsze zdrowie psychiczne.