fbpx

Zespół Stresu Elektronicznego

rodzice.co  > Detoks Cyfrowy >  Zespół Stresu Elektronicznego

Czy ty lub Twoje dziecko jesteście wciąż przemęczeni, rozproszeni, niewyspani. Może pojawiły się problemy z koncentracją uwagi, nauką, wybuchy złości, lub apatia, depresyjność? Bóle głowy, problemy ze snem, ogólne złe samopoczucie?

To wszystko może być objawem Zespołu Stresu Elektronicznego, wywołanego przebodźcowieniem wysokimi technologiami.

Na początek kilka definicji:

Interaktywny czas ekranowy oznacza wykonywanie czynności za pośrednictwem urządzeń elektronicznych. Przykładowe czynności – przeglądanie i wymiana reakcji na mediach społecznościowych,  szukanie informacji w Internecie, granie w gry komputerowe, online, gry video, odpowiadanie na e-maile, uczestnictwo w webinarach, e-learningach, przeglądanie Internetu w poszukiwaniu filmów, „skakanie” po kanałach w poszukiwaniu filmów, oglądanie krótkich (poniżej 5 minut) filmów w internecie.

Pasywny czas ekranowy oznacza oglądanie dłuższego (powyżej 10 minut)  filmu na dużym ekranie.

Jeszcze inną jakość stanowi pobudzający  czas ekranowy.

Chodzi tu o filmy niezwykle pobudzające układ nerwowy że względu na ciągłe aktywowanie odruchu walcz-uciekaj („zastrzyki” adrenaliny dostarczane przez horrory lub dynamiczne filmy akcji) lub pornografia, pobudzająca seksualnie i dostarczającą nienaturalnie wysokiego i nienaturalnie częstego wyrzutu dopaminy, rozregulowująca układ nagrody.

U ciągła interakcja za pośrednictwem urządzeń elektronicznych przeciąża system nerwowy wprawiając go nieustannie w stan „walcz lub uciekaj” – następuje przebodźcowienie (szczególnie szkodliwe dla nieukształtowanego w pełni i plastycznego układu nerwowego dzieci i młodzieży do 23 r.ż.

Dodatkowym problemem jest nadmierne stymulowanie układu nagrody przez bodźce dostępne za pośrednictwem mediów elektronicznych – nienaturalnie wysoki poziom sukcesów w grach i mediach społecznościowych,  sztuczne pobudzanie układu nagrody przez pornografię internetową.

Rezultatem przestymulowania układu nagrody jest redukcja receptorów dopaminy – a zatem – obniżenie poziomu odczuwanej przyjemności będącej pierwotnie rezultatem zachowań online, przy jednoczesnym powstaniu przymusu powtarzania tych zachowań.

Zespół Stresu Elektronicznego:

Nienaturalnie stymulująca natura ekranu elektronicznego, niezależnie od treści (lecz w zależności wprost proporcjonalnej od liczby obserwowanych zmian i interakcji) sieje spustoszenie w rozwijającym się układzie nerwowym i zdrowiu psychicznym dziecka.

ZSE jest zaburzeniem rozregulowania, czyli braku zdolności dziecka do modulowania swojego nastroju, uwagi i poziomu pobudzenia w zdrowy sposób.

Interaktywne (lub/i) dynamiczne bodźce ekranowe włączają układ nerwowy w tryb „walcz lub uciekaj”. Gdy następuje to często, następuje rozregulowanie i dezorganizacja układu hormonalnego i nerwowego – tworzenie lub wzmacnianie zaburzeń typu ADHD, depresja itp..

Nawet mniej podatne dzieci doświadczają 'subtelnego” uszkodzenia – rezultatem jest chroniczna drażliwość, zaburzenia koncentracji uwagi, ogólny marazm, apatia, stan bycia jednocześnie pobudzonym i zmęczonym.

MECHANIZMYREPERKUSJE
/KONSEKWENCJE
SYMPTOMY BEHAWIORALNE
Często aktywowany odruch orientacyjny  
Imersja i zaangażowanie psychologiczne w gry online, filmy  
Nienaturalne światło błękitne w nocy
Redukcja przepływu krwi do kory czołowej  
Sztuczne środowisko społeczne  
Zredukowana ekspozycja na realne (offline) rozczarowanie i konflikty
Nienaturalnie często stymulowany układ nagrody
Nadpobudliwość  
Przebodźcowienie  
Znieczulenie (desensytyzacja) na przemoc  
Nadprodukcja hormonów stresu  
Rozregulowany rytm biologiczny  
Redukcja snu głębokiego  
Zredukowana aktywność kory czołowej  
Zmieniony poziom dopaminy, serotoniny, melatoniny
Reakcje obronne  
Agresja  
Niepokój społeczny  
Zredukowana zdolność tolerowania rozczarowań  
Niezdolność do autorefleksji  
Słabe granice  
Zespół opozycyjno obronny  
Depresja  
Dysregulacja nastroju  
Nerwowość  
Niska energia  
Sen, który nie regeneruje  
Zaburzenia myślenia   Zaburzenia zdolności koncentracji uwagi  
Obniżenie zdolności zapamiętywania    

Bibliografia:

  • Philip Chan, Terry Rabinowitz, „A Cross-Sectional Analysis of Video Games  and Attention Deficit Hyperactivity Disorder Symptoms in Adolescents,” Annals  of General Psychiatry 5/ 1 (2006): 16;
  • Jagoda Cieszyńska „Wpływ wysokich technologii na rozwój poznawczy dzieci w wieku niemowlęcym i poniemowlęcym”, Centrum Metody Krakowskiej
  • Rani A. Desai et al., „Video-Gaming Among High  School Students: Health Correlates, Gender Differences, and Problematic Gaming,” Pediatrics 126/ 6 (2010): e1414–e1424, doi:10.1542 /peds.2009-2706.
  • Victoria Dunckley, “Computer, Video Games & Psychosis: Cause for Concern,” Psychology Today, “Mental Wealth” (30.06.2012),
  • Victoria Dunckley, “Gray Matters: Too Much Screen Time Damages the Brain,” Psychology Today, “Mental Wealth”  (27.02.2014),
  • Victoria Dunckley, „Electronic Screen Syndrome: An Unrecognized Disorder?”, Psychology Today, “Mental Wealth” (23.07.2012),
  • Markus Dworak et al., “Impact of Singular Excessive Computer Game and Television Exposure on Sleep Patterns and Memory Performance of School-Aged Children,” Pediatrics 120/ 5 (2007): 978–85, doi:10.1542/peds. 2007-0476.
  • Nicolas Kardaras „Dzieci Ekranu” 2018
  • Manfred Spitzer „Cyfrowa demencja. W jaki sposób pozbawiamy rozumu siebie  i swoje dzieci” 2013
  • Edward L. Swing, Douglas A. Gentile, Craig A. Anderson, David A. Walsh  „Television and Video Game Exposure and the Development of Attention Problems”, Pediatrics,  126/2 (2010)  214-221; DOI: https://doi.org/10.1542/peds.2009-1508
  •  Ju-Yu Yen et al.,  „The Comorbid Psychiatric Symptoms of Internet Addiction: Attention Deficit  and Hyperactivity Disorder (ADHD), Depression, Social Phobia, and Hostility,”  The Journal of Adolescent Health: Official Publication of the Society for Adolescent  Medicine 41/1 (2007): 93–98, doi:10.1016/j.jadohealth.2007.02.002;