Czy Twoje dziecko może być celem internetowego drapieżcy lub pedofila? Jak rozpoznać pedofila? Z pozoru niewinna aktywność w Internecie może przerodzić się w groźną relację z dorosłym o złych intencjach. Jedną z najniebezpieczniejszych form uwodzenia dzieci online jest grooming – długotrwały proces manipulacji psychicznej, którego celem jest zdobycie zaufania dziecka, a następnie jego wykorzystanie seksualne.
Cichy pokój, zamknięte drzwi – Kto tam pisze do Hani?
Od kilku tygodni Hania, 13-latka zawsze wesoła i towarzyska, zaczęła spędzać czas zamknięta w swoim pokoju. Mówiła, że po prostu nagrywa filmiki z ich kotkiem na Tik Toka. Rzeczywiście kilka razy pokazała rodzicom swoje produkcje, Były to po prostu nagrania ich kotka, z wieloma polubieniami. Jednak nastroje i znikanie córki nie dawały mamie spokoju. No i ciągłe przyspawanie córki do smartfona. Pewnego wieczoru dziewczyna zostawiła go na kanapie. Mama nie mogła się powstrzymać. Wiadomości od „Douglasa, 17 lat” pisane w języku angielskim zaczynały się od komplementów, a kończyły coraz odważniejszymi prośbami o rozebrane zdjęcia i filmiki. Hania twierdziła, że to chłopak z TikToka. Kiedy rodzice zgłosili sprawę na policję, okazało się, że „Douglas” w rzeczywistości jest dorosłym mężczyzną już poszukiwanym za molestowanie seksualne nieletnich. To był klasyczny przypadek groomingu.
Grooming – co to znaczy?
Grooming to z ang. „pielęgnowanie” – ale w kontekście przestępstw internetowych oznacza proces stopniowego uwodzenia dziecka przez dorosłego w celu wykorzystania seksualnego. Sprawca, często podając się za rówieśnika, zdobywa zaufanie, buduje relację, a potem przesuwa granice kontaktu – aż do szantażu, wysyłania zdjęć czy spotkania w realu.
Jakie są znaki ostrzegawcze, że dziecko może być ofiarą groomingu lub pedofila?
Jednym z największych lęków rodziców związanych z Internetem jest możliwość kontaktu dziecka z osobą dorosłą o złych intencjach – tzw. drapieżcą internetowym. Niestety, ci ludzie coraz częściej posługują się subtelnymi i długofalowymi strategiami manipulacji czyli groomingu, które trudno zauważyć od razu.
Najczęstsze sygnały ostrzegawcze groomingu:
Eksperci wskazują na szereg zmian w zachowaniu dziecka, które mogą sugerować, że ktoś niebezpieczny próbuje nawiązać z nim kontakt online:
- Pojawiają się sekrety: dziecko staje się zamknięte, nie mówi, z kim rozmawia online, ukrywa ekran urządzenia – smartfonu, laptopa, szybko zamyka aplikacje, gdy ktoś wchodzi do pokoju.
- Obsesyjna obecność w sieci: dziecko spędza w Internecie coraz więcej czasu, zwłaszcza wieczorami i w nocy.
- Prezenty od nieznanych osób: gadżety, doładowania, gry, pieniądze – nawet jeśli dziecko deklaruje, że to tylko prezent od znajomego czy kolegi z gry.
- Niepokój emocjonalny: lęk, nagłe wybuchy złości, drażliwość, trudności ze snem.
- Zmieniona postawa wobec rodziny: dziecko może przestać ufać domownikom, unika wspólnych aktywności.
- Nowe aplikacje lub konta, o których rodzic nie wiedział: Niespodziewane pojawienie się na sprzęcie dziecka (na smartfonie, w przeglądarce, skrzynce mailowej, mediach społecznościowych) nowych profili lub komunikatorów.
Objawy te często są ignorowane lub błędnie interpretowane jako typowy „bunt” czy „humory nastolatka”:
Rodzic mówi: >>Zamknął się w sobie, może to hormony<<. Tymczasem za zamknięciem może stać ktoś, kto powoli, dzień po dniu, buduje z dzieckiem relację opartą na tajemnicy i lojalności wobec obcej osoby.
Co robić, gdy podejrzewasz grooming lub kontakt z pedofilem?
- Nie bagatelizuj przeczucia. Jeśli coś Cię niepokoi – zareaguj. Dzieci rzadko same proszą o pomoc.
- Zacznij od rozmowy. Nie oskarżaj, nie krytykuj – spróbuj zrozumieć, co się dzieje.
- Zachowuj dowody. W przypadku podejrzenia groomingu – zapisuj screeny, rozmowy, daty, zdjęcia.
- Skontaktuj się z policją. Jeśli masz pewność, że dziecko jest w niebezpieczeństwie.
Jak chronić dziecko przed uwodzeniem przez pedofila przez Internet?
- Ustal zasady korzystania z sieci: czas, aplikacje, prywatność.
- Miej kontrolę rodzicielską: odpowiednie aplikacje i filtry mogą dać Ci wgląd w aktywność dziecka.
- Rozmawiaj o zagrożeniach: wyjaśniaj czym jest grooming, fałszywe tożsamości, jak działa szantaż – możesz wykorzystać przykłady z sieci.
- Nie strasz – wspieraj: dziecko musi wiedzieć, że zawsze może przyjść do Ciebie po pomoc.
Ważne lektury na temat groomingu i tego, jak rozpoznać pedofila:
Dziembowski R., Szostak R.,(2013) „Child grooming” w świetle polskiego prawa karnego, Studia Prawnoustrojowe, 19, 37-51.
Lizut J., Bednarek J. Andrzejewska A., Bąkiewicz M,(2014) „Zagrożenia cyberprzestrzeni kompleksowy program dla pracowników służb społecznych”, Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Janusza Korczaka, Warszawa, s. 50.
Ringenberg, T. R., Seigfried-Spellar, K. C., Rayz, J. M., & Rogers, M. K. (2022). A scoping review of child grooming strategies: pre- and post-internet. Child abuse & neglect, 123, 105392. https://doi.org/10.1016/j.chiabu.2021.105392
Wefers, S., Dieseth, T., George, E., Øverland, I., Jolapara, J., McAree, C., & Findlater, D. (2024). Understanding and Deterring Online Child Grooming: A Qualitative Study. Sexual Offending: Theory, Research, and Prevention, 19, 1-27.
FAQ – Najczęściej zadawane pytania o grooming, pedofilię i bezpieczeństwo dzieci w Internecie
🔹 Jakie aplikacje są najczęściej wykorzystywane przez drapieżców internetowych?
Najczęstsze platformy to:
- TikTok,
- Snapchat,
- Instagram,
- Messenger,
- Discord,
- aplikacje do gier online (np. Roblox, Fortnite – przez czaty).
Drapieżcy wybierają te narzędzia, gdzie kontakt z dzieckiem jest szybki i możliwie anonimowy.
🔹 Kto jest najbardziej narażony na stanie się ofiarą pedofila lub groomingu?
Najczęściej celem drapieżców internetowych stają się:
👤 Młodzi ludzie, którzy czują się zagubieni lub samotni
– szczególnie ci, którzy szukają zrozumienia, przyjaciół lub wsparcia w sieci.
🧑💻 Osoby spędzające dużo czasu online
– aktywnie korzystające z mediów społecznościowych, komunikatorów, platform gamingowych.
🧩 Dzieci i nastolatki z problemami emocjonalnymi lub relacyjnymi
– np. z trudną relacją z rodzicami, rówieśnikami, poczuciem bycia niezrozumianym.
🌀 Osoby z zaburzonym obrazem własnej tożsamości
– niepewne siebie, nieakceptujące swojego wyglądu, orientacji, potrzeb.
💔 Młodzież poszukująca doznań lub silnych emocji
– eksperymentująca, skłonna do podejmowania ryzykownych działań.
❤️ Osoby potrzebujące uwagi, miłości, akceptacji
– często naiwnie wierzące w „wyjątkową relację” z kimś poznanym w sieci.
🔹 Jak wygląda proces uwodzenia dziecka przez Internet? Etapy groomingu
Proces groomingu zwykle odbywa się etapami i może trwać od kilku dni do kilku miesięcy. Oto typowe 5 etapów uwodzenia dziecka przez Internet:
I. Nawiązanie kontaktu: Drapieżca przedstawia się jako rówieśnik lub osoba bliska wiekiem i zainteresowaniami. Często zaczyna niewinnie – od komentarza, wiadomości lub zaproszenia do gry.
II. Budowanie relacji: Poprzez rozmowy, komplementy, poświęcanie czasu, drapieżca buduje z dzieckiem emocjonalną więź. Równocześnie delikatnie podważa zaufanie do dorosłych: „rodzice cię nie rozumieją”, „tylko ja naprawdę cię słucham”.
III. Ocena ryzyka: Sprawca wypytuje o otoczenie dziecka: „Czy ktoś wie, że piszemy?”, „Możesz mi zaufać?”, „Twoi rodzice nie muszą wiedzieć”. To moment, gdy upewnia się, że relacja może pozostać w tajemnicy.
IV. Przekraczanie granic: Dziecko oswajane jest z tematami seksualnymi – np. przez wysyłanie pornografii, opowieści erotycznych czy pytania o intymność. Z czasem pojawiają się prośby o rozebrane zdjęcia, filmiki wykonywanie czynności seksualnych „na żywo” przed kamerą internetową.
V. Próba spotkania w realu: Często to moment kulminacyjny. Dziecko bywa zmanipulowane, by spotkać się offline – dobrowolnie lub pod presją, np. szantażem, że zdjęcia zostaną wysłane rodzicom, znajomym, opublikowane w sieci.
🔴 Uwaga: W tym momencie sprawca często stosuje przemoc psychiczną lub emocjonalną, by złamać opór dziecka.
🔹 Czy grooming jest przestępstwem?
Tak. W Polsce grooming (czyli uwodzenie dziecka przez Internet w celu wykorzystania seksualnego) jest karalny na mocy art. 200a Kodeksu karnego. Każde zgłoszenie powinno być potraktowane poważnie przez policję lub odpowiednie instytucje.
🔹 Jak mogę zapobiegać groomingowi jako rodzic?
- Bądź obecny w cyfrowym życiu dziecka, ale nieinwazyjnie.
- Zadbaj o edukację – rozmawiaj otwarcie o zagrożeniach.
- Zainstaluj kontrolę rodzicielską, ale nie zastępuj nią rozmowy.
- Wspieraj dziecko emocjonalnie – by nie szukało akceptacji u obcych.
- Ucz, że ma prawo odmówić prośbom ludzi, nawet jeśli ktoś wydaje się miły.
